Зан - тарбиятгари насли наврас ва ҷомеа

Сарчашмаҳои таърихӣ гувоҳи онанд, ки дар таърихи башарият занони тоҷик мисли мардон мардонагиву шуҷоат ва қаҳрамонӣ нишон дода, амсоли Малика, Томирис, Рухшона, Гурдофарид ва дигарон баҳри ватандӯстиву ватандорӣ саҳми арзанда гузоштаанд.

Зан – Модар, тарбиятгари аҳли башар мебошад, аз ин хотир неъматҳои дунё – сулҳу субот, озодӣ, осудагӣ ва оромиро ҳар чи бештар қадршиносӣ менамояд.

Ба душвориҳои сангини солҳои аввали Истиқлолият ва ноустувории амнияту субот нигоҳ накарда, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсади тақвияти мавқеи занон дар ҷомеа ва фаъол гардонидани нақши онҳо, тарбияи насли худшиносу худогоҳ корҳои назаррасро анҷом дода, як қатор қарор ва санадҳои меъёрӣ - ҳуқуқиро ба тавсиб расонид.

Созмонҳои ҷамъиятӣ ва фонди махсус барои ба танзим даровардани масъалаҳои марбут ба занон таъсис дода шуданд, ки онҳоро дар фаъолиятҳои иқтисодӣ, иҷтимоӣ ва сиёсӣ фаъолтар ба кор ҷалб менамояд. Ин иқдомҳо на танҳо мавқеи занонро бештар мекунанд, балки муҳити муассир барои тарбияи насли наврас низ фароҳам меоранд.

Ҳамин аст,  ки занон дар ҳама соҳаи ҳаёти ҷомеа нақши муҳим доранд. Тарбияи насли нав дар хонавода, яке аз вазифаҳои аввалиндараҷаи онҳо ба шумор меравад. Ҳамчун модар, бо арзишҳои миллию фарҳангӣ онҳоро парвариш мекунад ва тамоюлҳои инсонӣ, гуманизм ва ватандӯстӣ меомӯзонад.

Вазифаи  ҷомеа аст, ки бо дастгирии занон, наслҳои оянда дар муҳити сулҳ ва осоиш  ба камол расанд. Зеро тарбияи дурусти насли нав, барои ояндаи кишвар муҳим аст.

Давлате, ки занонаш бомаърифату таҳсилдидаанд, метавонад пешрафта бошад. Нақши модар дар тарбия, омӯхтани забон, таъриху фарҳанг, донишҳои муосир ва умуман, камолоти маънавию ахлоқии фарзанд барҷаста  мебошад.

Гузашта аз ин мақоми занон на танҳо дар оила, балки дар сохторҳои иҷтимоӣ ва иқтисодӣ барҷаста аст. Онҳо бо дониш ва фаҳмиши баланд метавонанд фарзандонро барои расидан ба муваффақият ҳидоят намоянд. Бо фарзандон дар хусуси арзишҳои маънавӣ, таърихӣ ва муҳити иҷтимоӣ гуфтугузор кунанд, ки ин ба онҳо фаҳмиши амиқ ва ҷаҳонбинии васеъ медиҳад.

Ҳамчунин, модароне, ки бомаърифатанд, метавонанд ба солимии маънавии фарзандон дар оила нақши ҳалкунанда дошта бошанд. Онҳо метавонанд ахлоқи солим ва муносиберо на танҳо дар марҳилаи кӯдакӣ, балки дар ҳама синну сол  низ тавсия диҳанд. Дар натиҷа,  маърифат на танҳо оила, балки тамоми ҷомеаро дар самти беҳбуди фарзандон ва рушди онҳо қавитар месозад.

Дар замони соҳибистиқлолӣ бонувони кишвар баробари мардон номуси ватандорӣ, ватандӯстиро бар дӯш гирифта, дар соҳаҳои гуногуни ҳаёти ҷомеа кору фаъолият карда, бо ташаббусҳои созандаву бунёдкорӣ дар Тоҷикистон саҳм гузоштанд. Истиқлоли давлатӣ барои мавқеи устувори зан-модар дар ҷомеа тамоми имкониятро фароҳам овард ва бонувони қавииродаву сулҳхоҳро   ба арсаи васеи роҳи сиёсат ворид намуд.

Онҳо алҳол дар мансабҳои баланд кор мекунанд, ки ин нишонаи таваҷҷӯҳ дар сиёсати кишвар аст. Вақте ки занон дар чорабиниҳои гуногуни расмии давлатӣ иштирок мекунанд, на танҳо сиёсати навин равнақ меёбад, балки онҳо ҳамчун симои таъсиргузор ва намунаи олии ватандорӣ ба насли оянда хизмат мекунанд.

Ҳамчунин, дар соҳаҳои иқтисод ва иҷтимоӣ занон бо иқдомҳои навин таҷрибаву донишро ба кор мебаранд. Ширкат дар лоиҳаҳои иқтисодӣ ва васоити расонаӣ боиси баланд бурдани сатҳи зиндагии одамон ва қадр кардани кӯшишу талошҳои мардон ва бонувон мегардад. Иқтисод ва соҳаҳои иҷтимоӣ бо кор ва ташаббусҳои бонувони замони муосир рушд мекунанд.

Дар фазои фарҳангӣ низ, занон нақши муассир доранд. Бо иштироки фаъолона онҳо арзишҳои миллӣ ва фарҳангии мардумро нигоҳ медоранд.

Дар ҳақиқат, нақши занон дар ҷомеа на танҳо маҳдуд ба оила ва тарбияи кӯдакон аст, балки онҳо меҳвари рушди иқтисодиву иҷтимоии кишвар ба ҳисоб мераванд. Бо ғайрат ва кӯшиши бемислашон, дар ҳама соҳаҳо, саҳм гирифта, бо хоҳиши баланд ва ғайрат барои рушду равнақи давлат хизмат мекунанд.

Идоракунии самараноку масъулиятшиносӣ, ки аз ҷониби бонувон фароҳам меояд, метавонад мизони инсонӣ ва ислоҳотро дар ҷомеа боло барад. Ҳамаи ин ва бо дастгирии Пешвои миллат амалӣ мегарданд, ва заминаи устувори ояндаи дурахшонро барои бузургтарин неъмат – оила фароҳам меоранд.

Барои такя ба таҷриба ва донишҳои модарону бонувон,  бояд онҳоро дастгирӣ ва ҳуқуқҳои онҳоро дар ҳама соҳа таъмин намоем. Дастгирии онҳо дастгирии ҷомеа ва давлат мебошад, ки барои рушд ва пешрафти Тоҷикистон муҳим аст.

Хадамоти матбуоти ДСРТ